Dokonania, inicjatywy, inspiracje Prof. J. Aleksandrowicza

 

Agnieszka Metelska i Lucyna Winnicka ( około 1988 r.)

 

„Polityka powinna być medycyną profilaktyczną ogromnych rozmiarów"

Rudolf Virchow


Była to jedna z ulubionych myśli Profesora Juliana Aleksandrowicza

KREW - BIAŁACZKI - ŚRODOWISKO

Okres międzywojenny
- badania nad krwią, które doprowadziły do powstania polskiego urządzenia służącego do pobierania,  przetaczania i przechowywania krwi
- badania struktury przestrzennej krwi
-badania nad geografią i epidemiologią białaczek u ludzi i bydła

Lata sześćdziesiąte-siedemdziesiąte
- w roku 1958 wykonanie pierwszego w Krakowie przeszczepienia szpiku chorej z przewlekłą białaczką szpikową od bliźniaczego dawcy. Stworzenie pojęcia myeloterapii (terapii szpikiem), które po 30-tu latach rozwoju transplantacji szpiku zostało określone jako „efekt przeszczepu przeciwko białaczce" (graft versus leukemia)
- początek badań nad immunoterapią nowotworów, których słuszność została potwierdzona 40 lat później skutecznością przeciwnowotworową infuzji limfocytów dawcy u chorych poddawanych allotransplantacji szpiku
- poszukiwania współzależności między składem gleby, wody, pożywienia a występowaniem białaczek u ludzi i bydła
- badanie epidemiologii białaczek w województwie krakowskim. Przyczyną choroby są czynniki onkogenne: fizyczne, chemiczne, biologiczne
- wnioski na temat zachorowalności na białaczkę ludzi pracujących w zagrodach białaczkowego bydła
- obserwacja człowieka zdrowego, któremu wstrzyknięto krew pacjenta chorego na przewlekłą białaczkę limfatyczną, aby udowodnić rolę sprawnego układu immunologicznego w zwalczaniu tej choroby. Zdrowym, który wstrzyknął sobie chorą krew był Profesor Julian Aleksandrowicz

Lata siedemdziesiąte
- należy nawozić gleby nawozami bogatymi w magnez i wapń na terenach o wysokich wskaźnikach występowania białaczek
- konieczność zorganizowania informacji dotyczących Światowego Banku Czynników Zagrożenia Białaczką
- zastosowanie mikrosondy rentgenowskiej w hematologii submolekularnej

HUMANIZM W MEDYCYNIE

Lata czterdzieste
- projekt sanitarnego opancerzonego samochodu z rozsuwaną podłogą podjeżdżającego do rannego na polu bitwy w celu jego ewakuacji

Lata sześćdziesiąte
- psychoterapeutyczna rola sztuki - w III Klinice Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Krakowie wykorzystywano z powodzeniem malarstwo, literaturę, muzykę we wspomaganiu leczenia chorych
- należy stworzyć specjalność lekarza środowiskowego, którego zadaniem powinna być troska o prawidłowy skład substancji organicznych i mineralnych tworzących organizm człowieka
- projekty reformy studiów lekarskich w celu ich shumanizowania i poszerzenia wiedzy absolwentów o wiadomości z zakresu etyki i stosunków międzyludzkich. Wszyscy powinni być przeświadczeni o tym, że celem medycyny jest profilaktyka a nie wyłącznie leczenie

HUMANIZM l EKOLOGIA ŚRODOWISKA

Lata pięćdziesiąte-sześćdziesiąte
- konieczność wprowadzenia podwójnej kanalizacji: oddzielić fekalia od detergentów, aby zasilić glebę nawozem naturalnym wolnym od chemii
- ratowanie drzew i lasów: Plant w Krakowie, Lasów w Ojcowie, Puszczy Niepołomickiej, lasów koło Tarnobrzega

Lata sześćdziesiąte
- podjąć działania w celu eliminowania skutków cywilizacji technicznej prowadzącej do zanieczyszczenia gleby, wody, powietrza. Konieczność zakładania sprawnych elektrofiltrów i budowania oczyszczalni
- w halach fabrycznych, gdzie jest mikroklimat o przewadze jonów dodatnich a stężenie metali toksycznych przekracza granicę tolerancji należy pracownikom podawać łatwo przyswajalne biopierwiastki i kompleksy niezbędnych pierwiastków mineralnych

Lata sześćdziesiąte-siedemdziesiąte
- ograniczyć szkodliwe emisje pyłowe pochodzenia przemysłowego za pomocą związków chemicznych rozpylanych pod ciśnieniem do przewodu kominowego
- wprowadzić benzynę bezołowiową. Ołów jest antagonistą m.in. magnezu i przyczynia się do obniżania poziomu tego pierwiastka „życia" w ustroju
- zahamować rozbudowę przemysłu, który emituje gazy i pyły zanieczyszczające powietrze a rozwijać tylko takie zakłady, które ze względu na technologię produkcji nie przyczynią się do pogorszenia jakości powietrza. Szczególnie ważne dla Krakowa

Lata osiemdziesiąte
- wykonywać ekspertyzy wody pitnej celem przystosowania jej do współczesnych wymogów zdrowia. Choroby nowotworowe występują tam, gdzie woda zawiera azotany i azotyny w wysokim stężeniu. Na wsiach ich źródłem są m.in. nawozy azotowe i przecieki z gnojowisk. Konieczność skanalizowania wsi i zakładania wodociągów na wsiach
- badania stwierdzające, że rakotwórcze substancje (aflatoksyny) znajdują się w grzybach i pleśniach ścian krakowskich domów, w których ludzie chorują na nowotwory
-propozycja dla Instytutu Techniki Budowlanej, aby dodawać środki pleśniobójcze do farb emulsyjnych, którymi malowane są ściany i selen do materiałów budowlanych

MEDYCYNA  HOLISTYCZNA

Profilaktyka - immunologia – psychosomatyka
Medycyna submolekularna - biopierwiastki leki i zdrowa żywność

- geografia biopierwiastków - należy badać glebę, wodę pod kątem zawartości makro i mikroelementów, porównywać zapadalność na choroby i suplementować dietę ludności tymi biopierwiastkami, których na danym terenie brakuje

Lata siedemdziesiąte
- monitoring komórkowy pozwala określić w komórce ludzkiej, zwierzęcej czy roślinnej rozmieszczenie i stężenie pierwiastków
-  wprowadzić badania epidemiologiczno-ekologiczne w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie w jakim zakresie i dlaczego występują w społeczeństwie zaburzenia psychiczne

Lata pięćdziesiąte
- wprowadzenie do programu leczenia snem w sanatorium w Żegiestowie zajęć psychoterapeutycznych oraz relaksu.
- spowodowanie nagrania pierwszych w Polsce kaset z tekstem relaksu mówionym na osobistą prośbę Profesora przez Gustawa Holoubka, Halinę Mikołajską i Leszka Herdegena
- wprowadzenie do Kliniki Hematologicznej stałego etatu psychologa, relaksu, muzyki oraz niekonwencjonalne zaaranżowanie atmosfery Kliniki przy pomocy sztuki jako elementu leczenia
- opracowanie mapy chorób w Polsce, sugerującej ich ekologiczne uwarunkowanie

Lata sześćdziesiąte
- odkrycie leczniczego działania nitrogranulogenu (przeciwzapalnego i neuroprotekcyjnego w niskich dawkach niecytotoksycznych) jako środka pobudzającego układ immunologiczny, a także wspomagającego m.in. w leczeniu nowotworów, SM i innych chorób

Lata siedemdziesiąte
- wyodrębnienie z grasicy cielęcej czynnika nazwanego TFX (Thymus-Factor X), który jest środkiem pobudzającym układ immunologiczny i wspomaga leczenie nowotworów, stwardnienia rozsianego, nawracających infekcji i innych chorób
- selen jako antyutleniacz (antyoksydant) zabezpiecza organizm przed czynnikami rakotwórczymi, chroni przed promieniowaniem jonizującym
-selen leczy skutki zatrucia rtęcią. Zwiększona śmiertelność na nowotwory występuje na tych obszarach w Polsce, w których stosowano w największych ilościach rtęciowe zaprawy nasienne. Należy mieszkańcom tych terenów podawać selen
- tam gdzie woda w wiejskich studniach zawiera czynniki rakotwórcze należy wzbogacić dietę rolników o antyoksydanty witaminowe i nieorganiczne - zwłaszcza selen i magnez
- uwzględniać selen i magnez w profilaktyce chorób nowotworowych a zwłaszcza w obronie przed skażeniem grzybami rakotwórczymi (mykotoksynami)

Lata siedemdziesiąte
- wprowadzić do pożywienia naturalną sól kopalną z Bochni lub Wieliczki, która jest źródłem makro i mikroelementów
- dodawać do masła roślinnego sól wielicką zawierającą m.in. mangan, celem zneutralizowania ewentualnych zanieczyszczeń z niklu, który często przedostaje się z procesu katalitycznego. Nikiel ma właściwości rakotwórcze
-wprowadzić do żywienia otręby - są bogate w błonnik, który zapobiega nowotworom przewodu pokarmowego
- magnez jest środkiem wspomagającym układ immunologiczny, oraz może zmniejszać zapadalność na choroby cywilizacyjne, miażdżycę, zawały serca, nowotwory, kamicę dróg żółciowych i nerkowych
- konieczność wzbogacania wody pitnej magnezem
- należy wykorzystać naturalne złoża dolomitowe w celu rozpoczęcia produkcji preparatów bogatych w magnez i wapń przeznaczonych dla ludności Polski

Początek lat osiemdziesiątych
- należy wzbogacać gleby nawozami magnezowo-dolomitowymi
- wyposażyć apteki tak, jak w krajach cywilizowanych w preparaty zawierające magnez, selen, cynk, które przez właściwości antyoksydacyjne przyczynią się do poprawy zdrowia społecznego
- propagować znaczenie antyoksydantów, zawierają je: sól kopalna, drożdże piwne, kukurydza, otręby, pieczywo razowe
- zwrócić uwagę na system magazynowania żywności, od którego zależy czy będzie ona zanieczyszczona rakotwórczymi związkami pochodzącymi między innymi z grzybów rozwijających się w źle wietrzonych spichlerzach
- neutralizować rakotwórcze mykotoksyny, zwłaszcza aflatoksyny z pożywienia i paszy przeciwutleniaczami oraz witaminami C i E
- wprowadzić do żywności środki o właściwościach przeciwutleniających, aby bronić się przed nowotworami
-kontrolować żywność pod kątem zanieczyszczeń pochodzenia organicznego, dodawanych w celu konserwacji substancji rakotwórczych i substancji pochodzenia przemysłowego. Eliminować żywność szkodliwą dla zdrowia

„JASKÓŁKI" PRENATALNE

Lata sześćdziesiąte
- troszczyć się szczególnie o środowisko biofizyczne i psychospołeczne, w którym żyją kobiety ciężarne i matki karmiące. Zapewnić ciężarnym i dzieciom pokarm nieskażony chemią i emisjami pyłów gazowych i gazów przemysłowych
- podawać kobietom ciężarnym preparaty magnezowe. Sole magnezu zapobiegają zaburzeniom ciąży, poronieniom, przedwczesnym porodom
- matki powinny karmić dzieci tylko piersią. Mleko matki zawiera wszystkie składniki niezbędne dla zdrowia
- ekologiczna ochrona matek ciężarnych jest równoznaczna z troską o zdrowy mózg dziecka nienarodzonego
- zorganizowanie specjalnego skupu mleka dla ciężarnych i niemowląt w Chochołowie

PRZYSZŁOŚCIOWE WIZJE

- odpady radioaktywne powinny być wystrzelone w kierunku Słońca zdalnie kierowanym Voyagerem
- należy ratować zabytki i pomniki przed kwaśnymi deszczami przez polewanie ich roztworem dolomitu
- instalować na dachach domów urządzenia absorbujące energię słoneczną, którą można będzie magazynować w bateriach akumulatorowych
- wyeliminować z ruchu miejskiego pojazdy spalinowe i dopuścić do centrów miast wyłącznie pojazdy zasilane bateriami akumulatorowymi
- rozbudować osobne ścieżki ruchu dla rowerzystów
- Instytut Meteorologii powinien podawać w swoich informacjach w jaki sposób warunki atmosferyczne wpłyną na nastrój ludzi
- należy zacząć produkować tabletki „pogodynki", chroniące przed skutkami zmian atmosferycznych
- w planach rozbudowy miast uwzględnić możliwość zakładania na domach hodowli glonów, które mogłyby stać się źródłem pożywienia dla zwierząt i drobiu
- projekt Światowego Banku Czynników Ochrony Pokoju, który będzie gromadził zapisy dotyczące stanu środowiska biofizycznego i psychospołecznego. Informacje z tego banku powinni otrzymywać regularnie ludzie sprawujący władzę w każdej części świata
- Rok Życzliwości ogłoszony w „Przekroju" w r. 1960 (Który proponujemy wznowić w roku bieżącym z przedłużeniem na czas nieokreślony).

INTERDYSCYPLINARNE ZESPOŁY l INSTYTUTY

Powołane do życia z inicjatywy Profesora m.in.:
- Polskie Towarzystwo Hematologiczne (1950)- „Haematologica Cracoviensia" później „Polonica" - pierwsze specjalistyczne czasopismo naukowe w zakresie hematologii w Polsce (1957)
- Nieformalny Instytut Profilaktyki Ekologicznej
- Komisja Ochrony Zdrowia Społecznego
- Polskie Towarzystwo Magnezologiczne
- Polski Klub Ekologiczny
- Krakowskie Towarzystwo Higieny Psychicznej
- Pracownia Badań Biopierwiastków w Klinice Hematologii

Parę segregatorów w domowym archiwum profesora Juliana Aleksandrowicza wypełniały memoriały: „Propozycje udoskonalenia form ochrony zdrowia społecznego" adresowane do kolejnych ekip rządowych. Podpisane były najczęściej przez interdyscyplinarny zespół Komisji Ochrony Zdrowia Społecznego, któremu Profesor przewodniczył albo przez Zespół Kliniki Hematologicznej AM, której pracami kierował.
W wywiadzie dla krakowskiego miesięcznika „Zdanie" Profesor powiedział w 1983 roku: „Mój zespół należał do płonących. Niestety, niemal wszystko co wymyśliliśmy ośmieszano, torpedowano".

Dziś oceniając półwiecze działań Profesora - widzimy jak wiele z jego pomysłów jest już oczywistością i weszło w życie. Publikujemy tę listę, aby ośmielić i natchnąć optymizmem wszystkich nieco „szalonych" inspiratorów i wizjonerów.

„Utopia pozwala snuć marzenia o dniu jutrzejszym, a z marzeń powstają programy"

Julian Aleksandrowicz.

 

Człowiek jest tyle wart ile uczyni
dla drugiego

Prof. Julian Aleksandrowicz